گاهی شاهد ایجاد زخم‌های مختلفی اعم از سطحی یا عمیق در منزل هستیم، به وسیله‌ی چسب زخم و یا دستمال کاغذی به راحتی می‌توان جلوی خونریزی زخم‌های سطحی را گرفت و مانع از عفونت آن‌ها شد. اما آنچه که به طور معمول حائز اهمیت بوده زخم‌های عمیقی هستند که احتمال عفونت نیز در محل آن‌ها بیشتر نیز هست، علاوه بر آن زدن بخیه و ماندن جای آن از معضلات دیگری است که در این مقاله قصد داریم راجع به این دست زخم‌ها صحبت کرده و نکات قابل توجه در جهت درمان آن‌ها را نیز ذکر کنیم.
به چه زخمی زخم عمیق می‌گویند
هر گونه گسستگی در لایه‌های پوست از جمله اپیدرم و درم را زخم می‌گویند. زخم عمیق زخمی است که علاوه بر لایه‌‌ی سطحی پوست به عمق آن نیز نفوذ کرده باشد. زخم‌های عمیق می‌توانند به صورت سوراخ کوچک یا حفره‌ی عمیقی باشند به طور مثال به وسیله‌ی سوزن و یا هر شی تیز دیگری در صورت فرو رفتن در پوست و بافت‌های زیرین آن. هم چنین پارگی‌های پوست نیز می‌توانند جزء زخم‌های عمیق قرار گیرند. لازم به ذکر است که پارگی‌های عمیق لزوما همراه با خونریزی نیستند اما می‌توانند باعث آسیب به اندام‌های درونی شوند. در همه‌ی این موارد رسیدگی به زخم مهم‌ترین عامل در جهت جلوگیری از عفونت و بهبود صحیح آن‌ها است.
درمان زخم عمیق در منزل بدون بخیه
انتخاب پانسمان مناسب
در انتخاب پانسمان باید زخم با توجه به شرایط زیر که داراست بررسی شده و اقدامات لازم جهت بهبود آن انجام شود.
- محل زخم و اندازه و ابعاد و عمق آن
- ترشحات و میزان خونریزی آن
- علت ایجاد زخم
- وجود عفونت در آن
علاوه بر موارد فوق پانسمان نیز باید دارای ویژگی‌های زیر باشد تا در روند بهبود زخم کمک کند.
- کنترل ترشحات زخم و جذب آن‌ها
- حفظ رطوبت جهت ترمیم زخم همچنین عبور هوا از پانسمان جهت جلوگیری از رشد باکتری‌ها و عفونت زخم
- پانسمان باید زخم را کاملا بپوشاند.
- پانسمان نه باید چنان محکم باشد که باعث درد در محل زخم شود و نه آن چنان آزاد باشد که باعث نفوذ میکروب‌ها شود.
- پانسمان با جلوگیری از تبخیر ترشحات از سرد شدن آن جلوگیری کرده و با تامین دمای ۳۷ درجه‌ی سانتی‌گراد که بهترین دمای تقسیم سلولی است به بهبود آن کمک می‌کند.
- الیاف ریز ناشی از گاز و پنبه نباید در محل پانسمان باقی بمانند تا از بروز عفونت به وسیله‌ی آن‌ها جلوگیری شود.
- پانسمان باید توانایی حفاظت مکانیکی از زخم را داشته باشد.
- پانسمان باید به گونه‌ای باشد که نیاز به تعویض به طور مکرر نداشته باشد تا از احتمال نفوذ میکروب‌ها جلوگیری کند.
تاثیر تغذیه در درمان زخم‌های عمیق
تغذیه‌ی مناسب نقش بسیار مهمی در روند بهبود زخم‌ها خصوصا زخم‌های عمیق دارد چرا که با بروز این زخم‌ها بدن به دنبال ترمیم بافت‌های آسیب داده برای ساخت مجدد سلول‌ها و در پی آن تشکیل بافت نیازمند پروتئین‌ها، چربی‌ها و دیگر مواد مغذی مورد نیاز سلول‌ها است که شامل انواع ویتامین‌ها خصوصا ویتامین آ و سی است. در نتیجه فرد آسیب دیده باید در رژیم غذایی خود گوشت، ماهی، میوه، سبزیجات دارای برگ سبز و انواع حبوبات را که از منابع این مواد هستند داشته باشد.
نکات مهم در جوش خوردن زخم‌های عمیق بدون بخیه
درمان زخم عمیق در منزل بدون بخیه
قبل از هر نکته‌ای لازم به ذکر است که تمامی زخم‌های عمیق بدون بخیه قابل درمان نیستند اما دسته‌ای از این زخم‌ها به شرط رعایت نکات گفته شده جوش خورده و بدون عفونت درمان می‌شوند.
- همانطور که اشاره شد داشتن تغذیه‌ی مناسب در روند بهبود زخم‌های عمیق بسیار مهم است همچنین در کنار آن داشتن استراحت کافی و وارد نکردن فشار به زخم در روند بهبود آن بسیار موثر است.
- محل زخم همیشه باید در تمیز‌ترین حالت ممکن باشد، برای این منظور می‌توان از سرم‌های شست‌و‌شو و مواد ضدعفونی کننده‌ای چون بتادین استفاده کرد، همچنین پانسمان باید به طور مداوم و در صورت نیاز تعویض و محل زخم تمیز گردد. به طور معمول تعویض پانسمان هر روز است اما اگر به دلیل شدت جراحت پانسمان کثیف و یا مرطوب شود در مدت زمان‌های کوتاه‌تری باید پانسمان تعویض گردد.
نحوه‌ی پانسمان زخم
لبه‌های زخم را به یکدیگر نزدیک کرده و به وسیله‌ی پنبه و یا گاز استریل از خونریزی زخم جلوگیری کنید، به منظور جلوگیری از خونریزی همچنین می‌توانید روی آن به مقدار کافی زردچوبه بریزید تحقیقات نشان داده است که کورکومین موجود در زردچوبه با تعدیل کلاژن به بهبود آن کمک می‌کند، علاوه بر آن زردچوبه یک ضدعفونی کننده و آنتی بیوتیک نیز هست. سپس به وسیله‌ی پنبه‌ی آغشته شده به مواد ضدعفونی کننده اطراف زخم را تمیز کرده و پس از آن به وسیله‌ی گاز استریل روی آن را بپوشانید به طوری که زخم به طور کامل پوشیده شود سپس به وسیله‌ی گره و یا چسب‌های مخصوص آن را ببندید. می‌توانید برای نگه داشتن دو لبه‌ی زخم نزدیک بهم از چسب‌های بخیه نیز استفاده کنید زیرا که روند بهبود زخم را افزایش می‌دهند. نکته‌ی مهم دیگر مصرف آنتی‌بیوتیک در زمان ایجاد شدن زخم تازه است که با توجه به توصیه‌ی پزشک می‌توان در اوایل ایجاد زخم آن را مصرف کرد.
در نتیجه‌ی مراقبت‌های صحیح، تغذیه‌ی مناسب و تمیز نگه داشتن محل زخم و رسیدگی به آن و تعویض پانسمان می‌توان بدون بخیه منجر به بهبود زخم شد چنانچه زخم آن چنان عمیق باشد که موارد فوق در جلوگیری از خونریزی آن نقش نداشته باشد و منجر به بروز عفونت شود که از علائم آن بوی بد، ترشحات زیاد و بالا رفتن دمای بدن است حتما باید به مراکز درمانی مراجعه کرده و اقدامات لازم صورت گیرد.
بدون دیدگاه