علت بهبود نیافتن زخم
دلایل بهبود نیافتن زخم
زمانی که با آسیبدیدگی یا زخم مواجه هستیم، باید آگاه باشیم که فرآیند درمان آن نیازمند صبر و مراقبتهای ویژه است. یکی از موضوعات قابل توجه این است که گذشت زمان لزوماً همیشه مؤثر نیست و در برخی مواقع، حتی پس از گذر دو تا سه هفته، ممکن است زخم در فرد بهبود نیابد.
اگر شما نیز در جستجوی پاسخ به این سؤال هستید که چرا برخی زخمها درمان نمیشوند و برای مقابله با این وضعیت چه کاری باید انجام دهید، ادامه این مطلب را دنبال کنید تا اطلاعات کافی را به دست آورید.
(علت بهبود نیافتن زخم)
مفهوم زخم مزمن یا غیرقابل درمان چیست؟
زخمهایی که بعد از گذشت حدود چهار هفته بهبود نمییابند و حتی پس از هشت هفته نیز به طور کامل و قطعی درمان نشوند، در دسته زخمهای مزمن یا غیرقابل درمان قرار میگیرند.
برخی از انواع زخمهای مزمن عبارتند از:
زخمهای مزمن ناشی از جراحی: این دسته از زخمها پس از عمل جراحی ایجاد میشوند و ممکن است به دلیل مشکلاتی مانند عفونت یا نقص در روند بهبود، بهبود نیابند.
زخمهای تکرار شونده: زخمهایی که بارها و بارها در یک ناحیه خاص از بدن ایجاد میشوند.
زخمهای دیابتی: این زخمها معمولاً در افراد مبتلا به دیابت رخ میدهند و به دلیل اختلالات گردش خون و احساس درد کمتر در نواحی پا ایجاد میشوند.
زخم بستر: زخمهایی که به دلیل فشار مداوم در نواحی خاصی از بدن، مانند پشت یا کفلها در افرادی که مدت طولانی بیحرکت هستند، ایجاد میشوند.
زخمهای ناشی از بیماریهای متابولیکی: این زخمها در نتیجه بیماریهایی مانند بیماریهای کلیوی یا کبدی به وجود میآیند.
زخمهای وریدی: این زخمها به دلیل وجود مشکل در گردش خون وریدی، به ویژه در پاها، ایجاد میشوند.
عوامل تاثیرگذار در درمان نشدن زخمها:
نداشتن تغذیهی مناسب:
یک رژیم غذایی سالم شامل میوهها و سبزیجات غنی از ویتامینها، بهخصوص A و C، و پروتئینهای بدون چربی برای بهبود زخمها ضروری است.
بروز عفونت:
در افراد مبتلا به دیابت که نمیتوانند میزان قند خون خود را کنترل کنند، افزایش قند خون میتواند به سیستم ایمنی و گردش خون آسیب رسانده و باعث ایجاد زخمهای بیشتر شود.
(علت بهبود نیافتن زخم)
دیابت:
در افراد مبتلا به دیابت، اختلال در تولید یا استفاده از انسولین میتواند باعث افزایش قند خون شود که این امر نه تنها بر سیستم ایمنی تأثیر میگذارد بلکه باعث ایجاد زخمهای دیابتی میشود.
دارو:
برخی داروها مانند شیمی درمانی و پرتودرمانی میتوانند سیستم ایمنی را تضعیف کرده و فرآیند بهبودی زخمها را کند کنند. همچنین، مصرف بیش از حد آنتیبیوتیکها میتواند منجر به از بین رفتن باکتریهای مفید و افزایش خطر عفونت در زخمها شود.
زخم پای وریدی:
این زخمها معمولاً به دلیل گردش خون ضعیف در پاها ایجاد میشوند و ممکن است به کندی بهبود یابند
چگونگی آسیب دیابت به پاها:
دیابت میتواند با دو مشکل دیگر که احتمال قطع پا را بالا میبرد، مرتبط باشد: بیماری شریان محیطی (PAD) و نوروپاتی دیابتی، همراه با زخمهای دیابتی.
بیماری شریان محیطی میتواند شریانهایی که خون را به پاها و ساق پاهای شما میرسانند، تنگ کرده و این امر میتواند احتمال ایجاد زخمهای باز و عفونتها را افزایش دهد. زمانی که گردش خون مناسبی در پاها وجود ندارد، نه تنها احتمال ایجاد زخمها بیشتر میشود بلکه فرآیند بهبودی این زخمها نیز کندتر خواهد بود.
(قطع عضو ناشی از دیابت)
نوروپاتی
نوروپاتی به آسیب عصبی اطلاق میشود. سطح بالای قند خون ناشی از دیابت میتواند به اعصاب و رگهای خونی بدن شما آسیب برساند. این آسیبها میتوانند شامل اعصاب موجود در پاها و ساقها نیز باشند. در صورت آسیب دیدن اعصاب، ممکن است درد، حس گرما، سرما، تماس با اشیاء تیز یا سایر علائم مرتبط با زخم یا عفونت را احساس نکنید. اگر نوروپاتی در پاهای شما وجود داشته باشد، ممکن است تمام روز با یک سنگ در کفش خود راه بروید و متوجه آن نشوید. به این معنی که ممکن است زخمی عمیق داشته باشید و تا زمانی که عفونی نشود، از آن بیخبر باشید.
این وضعیت خطر ابتلا به عفونتهای جدی یا قانقاریا را افزایش میدهد که به مرگ بافت اشاره دارد. در موارد شدید، تنها راه درمان عفونت یا قانقاریا، قطع یا برداشتن ناحیه آسیبدیده توسط پزشکان است.
عوامل دیگری که احتمال قطع عضو را افزایش میدهند شامل:
- سابقه خانوادگی قطع پا مرتبط با دیابت
- اعضای خانواده مبتلا به دیابت
- زخمهای پا
- شکستگی پا
- زخمهایی که دیر بهبود مییابند
- قارچ ناخن پا یا سایر عفونتهای ناخن پا
- پینه پا
- پینههای ضخیم
راهکارهای اجتناب از قطع عضو:
- مراقبت مناسب از پاها برای کاهش خطر قطع عضو در افراد دیابتی بسیار مهم است. اولویتبندی سلامت و مراقبت از پاها میتواند احتمال اجتناب از قطع پا را افزایش دهد.
- کنترل دیابت، فشار خون، و کلسترول اهمیت بالایی دارد.
- به طور روزانه پاهای خود را بررسی کنید و به دنبال تغییراتی مانند تاول، بریدگیها، ترکها، زخمها، قرمزی، لکهها، پینههای ضخیم، تغییر رنگها، ناخنهای فرو رفته، زگیل کف پا، یا نقاط گرم باشید.
- اگر احساس سرما یا گرما بیش از حد در پاها دارید یا قادر به احساس جسم سبک روی پاهای خود نیستید، به پزشک مراجعه کنید.
- از کشیدن سیگار خودداری کنید، زیرا سیگار به رگهای خونی آسیب میزند و بهبودی بدن را دشوار میکند.
- ورزش منظم میتواند به کنترل دیابت و بهبود جریان خون در پاها کمک کند.
- استفاده از کفشهای محافظ برای جلوگیری از آسیب به انگشتان و ساق پا مهم است.
حداقل سالی یکبار به پزشک مراجعه کنید. اگر آسیب عصبی دارید، ممکن است لازم باشد هر چند ماه یک یا دو ماه به یک پزشک پا (متخصص پا) مراجعه کنید. آنها می توانند با دارو، رژیم غذایی و ورزش به کنترل قند خون شما کمک کنند. آنها همچنین به پاها و ساق پاهای شما نگاه می کنند تا مطمئن شوند که مشکلی وجود ندارد. هر چه زودتر متوجه زخم و سایر مشکلات شوید، بهتر است.
جایگزین های قطع پا:
حتی با وجود عفونت بد یا زخمی که بهبود نمی یابد، پزشک ممکن است فوراً قطع پا را پیشنهاد نکند. بسته به شرایط شما، آنها ممکن است در عوض توصیه کنند:
- جراحی برای تمیز کردن زخم و برداشتن بافت مرده
- آنتی بیوتیک ها
- جراحی که جریان خون جدیدی را به پای شما می آورد
اگر پزشک شما قطع عضو را توصیه کند:
پزشکان معمولاً تلاش میکنند تا ابتدا با استفاده از داروها عفونتها یا زخمها را درمان کنند. قطع عضو تنها زمانی توصیه میشود که بافت پا یا ساق پا در حال مرگ باشد یا مرده باشد.
در صورت نیاز به عمل جراحی، متخصص، بافت آسیب دیده روی پا یا ساق پا را برداشته و تلاش میکند تا حد امکان پایینترین میزان از بافت را قطع کند تا عملکرد و توانایی حرکتی بیمار به حداکثر میزان ممکن حفظ شود.
آن را به عنوان یک شکست در درمان دیابت خود تصور نکنید. به آن به عنوان راهی برای کمک به بهبود سریع تر فکر کنید تا بتوانید به فعالیتهایی که از آن لذت می برید بازگردید.
همچنین به خاطر داشته باشید که ممکن است از یک عفونت جدی خلاص شوید که می تواند منجر به قطع شدن کل پای شما شود. بسیاری از افرادی که قطع پا می شوند حتی بعد از جراحی از سلامت بهتری برخوردارند.
گردش خون ضعیف
گردش خون ضعیف یکی از عوامل مؤثر و مهم در تأخیر درمان زخم است. هنگامی که فرد در دوره درمان زخم قرار دارد، گلبولهای قرمز هستند که سلولهای جدید را به محل زخم میرسانند. این گلبولها همراه با کلاژن در تشکیل پایه جدید برای ایجاد پوست جدید کمک میکنند.
وقتی گردش خون کاهش پیدا میکند، خون به کندی به محل زخم میرسد و این موضوع فرآیند درمان زخم را طولانیتر میکند. عواملی مانند تصلب شریانها، دیابت، لختهشدن خون و چاقی میتوانند در کاهش گردش خون مؤثر باشند.
مصرف الکل
مصرف الکل میتواند اثرات منفی گستردهای داشته باشد، به خصوص هنگامی که از دیدگاه پزشکی نگاه شود. مطالعات در سال 2014 نشان دادهاند که مصرف الکل میتواند خطر عفونت و بستری شدن را به شدت افزایش دهد.
زخم بستر
زخم بستر هنگامی ایجاد میشود که فرد برای مدت زمان طولانی به صورت بیحرکت در یک وضعیت قرار گیرد. در این شرایط، فشار وارد شده به نقاطی که در تماس با بستر هستند، میتواند منجر به ایجاد زخمهای مختلف شود که به زخمهای بستر معروف هستند.
برخی از زخمهای بستر در مراحل اولیه قرار دارند و با برداشتن فشار و استفاده از داروها بهبود مییابند، اما برخی دیگر از زخمها شدیدتر بوده و نیاز به مراقبتهای پزشکی دارند.
سن فرد نیز میتواند در مدت زمان بهبود زخم تأثیرگذار باشد. پوست افراد مسن به زمان بیشتری برای بهبودی نیاز دارد. زخمهای پوستی که دچار تورم شدهاند یا در معرض اشعه فرابنفش قرار گرفتهاند، به کندی بهبود مییابند. تأخیر در بهبود زخمها میتواند نشاندهنده وجود بیماری در فرد باشد که نیاز به پیگیری جدی دارد.
(علت بهبود نیافتن زخم)
به طور کلی، زخمهای غیرقابل درمان عمدتا در بخشهایی از بدن مانند لگن، ران پا، مچ پا، ساق پا، و پاشنه پا ایجاد میشوند.
نگرانیهای مربوط به زخمهای غیرقابل درمان
یکی از تهدیدهای جدی زخمهای غیرقابل درمان، بروز عفونت در زخم است که میتواند بسیار خطرناک باشد. همه افراد در معرض باکتریهایی مانند سودوموناس و استافیلوکوک هستند. این باکتریها تا زمانی که زخمی روی پوست وجود نداشته باشد، معمولا ضرری ندارند. اما با ایجاد زخم، لایههای آسیبپذیر در معرض این باکتریها قرار میگیرند و میتوانند عفونتهای خطرناکی ایجاد کنند که گاهی اوقات ممکن است به قطع عضو منجر شود.
علائم زخمهای عفونی عبارتند از:
قرمزی و تورم در اطراف زخم
درد شدید در ناحیه زخم
ایجاد بو و ترشحات غیرطبیعی از زخم
احساس خارش شدید در ناحیه آسیبدیده