درمان زخم گاهی به آرامی بهبود می یابد یا به سرعت خوب می شود، اما برخی از آنان در خلاف این حرکت می کنند که به عنوان زخم مزمن شناخته می شود.
برخی از علل متعدد آسیب دیدن می تواند شامل ضربه، سوختگی، سرطان پوست، عفونت یا بیماری های زمینه ای مانند دیابت باشد. زخم هایی که زمان زیادی طول می کشد تا بهبود یابند، نیاز به مراقبت ویژه دارند. در ادامه در این باره صحبت خواهیم کرد.
روند درمان زخم پوستی از الگویی قابل پیش بینی پیروی می کند. اگر یک یا چند مرحله از بهبودی قطع شود، زخم ممکن است بهبود نیابد. مراحل عادی بهبود زخم به شرح زیر خواهد بود.
رگ های خونی در محل منقبض و سفت می شوند. سپس برای ممانعت از دست دادن خون، پلاکت ها (سلول های لخته کننده خاص) برای ایجاد لخته جمع می شوند.
پس از تکمیل لخته، رگ های خونی منبسط می شوند تا حداکثر جریان خون را به زخم بدهند. به همین دلیل است که زخم در حال بهبودی در ابتدا گرم می شود و قرمز به نظر می رسد. گلبول های سفید خون به منطقه مد نظر سرازیر می شوند که میکروب ها و دیگر موارد خارجی را از بین ببرند. سلول های پوست تکثیر می شوند و در سراسر زخم رشد می کنند.
کلاژن، فیبر پروتئینی است که به پوست استحکام می بخشد و در داخل زخم شروع به رشد می کند. رشد کلاژن لبه های زخم را تشویق می کند که با هم جمع و بسته شوند. رگ های خونی کوچک (مویرگ ها) در محل زخم تشکیل می شوند تا پوست جدید را با خون لخته شده بسازند.
بدن به طور مداوم کلاژن بیشتری اضافه می کند و ناحیه زخم را ضدعفونی می کند. این ممکن است ماه ها یا حتی سال ها طول بکشد. به همین دلیل است که جای زخم ها با گذشت زمان محو می شوند و باید تا مدتی برای درمان زخم ها از آنها مراقبت کنید.
برخی از دلایل متعدد زخم پوستی می تواند شامل موارد زیر باشد:
عواملی که می توانند روند بهبود زخم را کند کنند عبارت اند از:
پوست مرده (نکروز): پوست مرده و مواد خارجی در روند بهبود اختلال ایجاد می کنند.
عفونت: زخمی باز ممکن است عفونت باکتریایی ایجاد کند. بدن به جای درمان زخم، با عفونت مبارزه می کند.
خونریزی: خونریزی مداوم حاشیه زخم را از هم جدا نگه می دارد.
آسیب مکانیکی: فردی که بی حرکت است به دلیل فشار و اصطکاک مداوم در معرض خطر زخم بستر خواهد بود.
رژیم غذایی: انتخاب نامناسب رژیم غذایی ممکن است بدن را از مواد مغذی مانند ویتامین C، روی و پروتئین مورد نیاز برای التیام زخم محروم کند،
شرایط پزشکی: دیابت، کم خونی و برخی بیماری های عروقی که جریان خون را در آن ناحیه محدود می کند، یا هر اختلالی که سیستم ایمنی را مختل می کند.
سن: درمان زخم ها در افراد مسن بیشتر طول می کشد.
داروها: برخی داروها یا درمان های مورد استفاده در مدیریت برخی شرایط پزشکی ممکن است در روند بهبودی بدن اختلال ایجاد کند.
استعمال دخانیات: کشیدن سیگار روند درمان زخم را مختل می کند و خطر عوارض را افزایش می دهد.
وریدهای واریسی: محدود شدن جریان خون و تورم می تواند منجر به شکستگی پوست و زخم های مداوم شود.
خشکی: زخم هایی (مانند زخم های پا) که در معرض هوا قرار می گیرند کمتر احتمال دارد التیام پیدا کنند. سلول های مختلفی که در درمان نقش دارند، مانند سلول های پوست و سلول های ایمنی، به یک محیط مرطوب نیاز دارند.
باید علت زخم شناسایی شود که بتوان عوامل زمینه ای را کنترل کرد. به عنوان مثال، اگر زخم پا به دلیل دیابت ایجاد شده باشد، پزشکتان کنترل سطح قند خون را بررسی می کند و ممکن است توصیه کند که برای جلوگیری از عفونت زخم در آینده به متخصص پا مراجعه کنید.
در مورد زخم ناشی از واریس، درمان جراحی وریدها ممکن است مورد نیاز باشد. روش های تشخیص زخم مزمن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درمان توصیه شده توسط پزشک به سن، سلامتی و ماهیت زخم بستگی دارد. مراقبت های پزشکی عمومی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درد می تواند باعث انقباض رگ های خونی شود که روند بهبود را کند می کند. اگر زخم باعث ناراحتی می شود، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک ممکن است توصیه کند که داروهای بدون نسخه مانند پاراستامول مصرف کنید یا ممکن است داروهای مسکن قوی تری تجویز کند.
برخی از داروها مانند داروهای ضد التهاب و استروئیدها در روند بهبودی بدن اختلال ایجاد می کنند. در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای طبیعی)، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد یا داروهای دیگری را تا زمانی که زخم شما بهبود یابد تجویز کند
توسط پزشکتان راهنمایی شود، اما توصیه های خودمراقبتی برای زخم هایی که به آهستگی بهبود می یابند عبارت اند از:
1- در صورت امکان از داروهایی که در روند بهبود طبیعی بدن اختلال ایجاد خواهند کرد، استفاده نکنید. به عنوان مثال، داروهای ضد التهابی (مانند آسپرین بدون نسخه) عملکرد سلول های سیستم ایمنی را مختل می کند. از پزشک خود بخواهید لیستی از داروهایی که در کوتاه مدت از آنها اجتناب کنید.
2- مطمئن شوید که به درستی غذا بخورید. بدن به غذای خوب برای سوخت رسانی به روند بهبودی نیاز دارد. غذاهای غنی از ویتامین C را در رژیم غذایی خود بگنجانید. بدن برای ساخت کلاژن به ویتامین C نیاز دارد.
میوه ها و سبزیجات تازه که روزانه مصرف می شوند، سایر مواد مغذی ضروری برای بهبود زخم ها مانند ویتامین A، مس و روی را نیز به بدنتان می رسانند. ممکن است به مکمل رژیم غذایی شما با ویتامین C اضافی کمک کند.
3- زخم خود را پانسمان نگه دارید. زخم ها در صورت گرم نگه داشتن سریع تر بهبود می یابند. همچنین هنگام تعویض پانسمان سریع عمل کنید. قرار دادن زخم در هوای آزاد می تواند دمای آن را کاهش دهد و ممکن است بهبود را برای چند ساعت کند کند.
4- از کرم های ضدعفونی کننده، شستشو یا اسپری روی زخم مزمن استفاده نکنید. این ترکیبات برای سلول های درگیر در ترمیم زخم سمی هستند.
5- ورزش منظم داشته باشید، زیرا باعث افزایش جریان خون، بهبود سلامت عمومی و تسریع بهبود زخم می شود. از پزشک خود در مورد ورزش مناسب بخواهید.
6- سیگار نکشید
درمان زخم روش های مختلفی دارد که باید در طول درمان به نکاتش توجه کرد. زخم ها اگر با بی توجهی روبرو شود، باعث آسیب زدن بیشتر به بدن خواهد شد.